Serien skildrar ein kompisgjeng tilhøyrande rånemiljøet i Bø i Telemark. På overflata lever dei eit bekymringslaust liv der bilkøyring, energidrikk og Wunderbaum er limet i tilvêret.
Ungdomsgjengen er ikkje unik, og enkeltpersonane som blir portrettert er verken ekstreme eller urealistiske. Dei er heilt vanlege ungdomar med heilt vanlege liv – på godt og vondt. Kjærleik, familie, forventningar og venskap er elementa som gir ungdomane både gleder og utfordringar. Men kva tør ein å dele med kompisane sine? Kva tør ein dele med foreldra sine? Vil ein miste status og respekt i ein venegjeng, om ein erkjenner at ein sjølv slit psykisk?
Rådebank er vel verd å sjå saman med ungdommane i huset, skriv journalist Andreas Isaksen. FOTO: Max Emanuelson/Fenomen/NRK
Dette er hovudspørsmåla som serien Rådebank skildrar. Ikkje gjennom overføleri og overforklaringar, men gjennom karakterar som er lette å forstå, lette å kjenne seg igjen i, og som har mange lag. Dei tar ikkje alltid dei rette vala, og dei er ikkje alltid like flinke til å sette ord på det dei føler og fryktar. Å halde fasaden overfor gjengen er til tider ekstremsport, og konsekvensane kjem som knyttneveslag for sjåarane av serien. Det er til tider vondt å sjå Rådebank, og det er derfor serien er så viktig. Som sjåar får ein lyst å både filleriste og klemme ungdomane i serien, og rope til dei ”Kvifor seier du ikkje noko til nokon?”
Dei vaksne personane i ungdomane sine liv gjer heller ikkje alt rett. Dei er dels uoppmerksame, dels uvitande og dels opptatt med eigne utfordringar. Å lese ein 18-åring som ikkje vil opne seg, er ikkje enkelt, men skal ein som vaksen godta fråvær, korte svar og bortforklaringar frå ein 18-åring som ein trur kan slite med noko?
Rådebank er ein serie der tematikken rundt psykisk helse blir skildra realistisk, og utan effektar og sensasjon. Livet er dramatisk nok i seg sjølv. Alt løyser seg ikkje, og alt går ikkje fort over. Likevel er det tydeleg at det å erkjenne eit problem for nokon ein stoler på, kan ta bort all verdas tyngde frå skuldrene til ein 18-åring. Å sjå Rådebank saman med ungdomen i huset vil vere samlande rundt eit tema som ikkje er lett å ta opp. Bevisstgjeringa rundt nettopp det å opne seg til vener og familie er i Rådebank formidla på eit språk som er forståeleg, og som ikkje rettar peikefingeren mot nokon. Dette er ein effektiv måte å la seg bli dratt inn i eit viktig tema i ein serie det er umuleg å ikkje bli engasjert i, og som gjør sterkt inntrykk både på godt og vondt. Slik eg ser det burde serien vere pensum det siste året på ungdomskulen.