Her er svara frå årets påskereise
I år gjekk reiserebusferda til Hardanger og Voss og vidare til Haugalandet før ruta som vanleg landa i Sauda.
| 1) Årets påskereise startar der han frå Tinghaug skildrar stunda før verdshistorias mest kjende forræderi, og der nederlendarar bygde nytt i 2002. Staden fekk eit løft i 1921 og jubilerte i 2016. Staden har bursdag» same dag som ho som fekk pris som Dina». |
| Svar: Sauda kyrkje Altertavla, måla av Samuel Tveit, skildrar Jesus i Getsemane. Nederlandske Verschueren orgelbouw bygde nytt orgel her i 2002. Kyrkjetårnet blei bygd i 1921. Kyrkja blei 150 år i 2016, 26. september, som er bursdagen til Marie Bonnevie, som fekk Amandapris for si rolle i Eg er Dina» i 2002. |
| 2) Neste reisemål ligg i gangavstand frå den første stoppestaden. Staden er karakterisert som hjartet i eit område der forskjellen på folk var tydeleg. Han med ei kone som likte å svinga racketen er til stades gjennom uttrykket til han med uvêr i namnet. I 2022 var her folkefest og området med dei barokke mønstera skein i fordoms prakt. |
| Svar: Sneath’s Park Parken er kalla hjartet i Åbøbyen, der klasseskillet avgjorde kor ein fekk bu. Kona til William H. Sneath var glad i tennis og forlangde at det blei bygt tennisbane i Sauda for å bli med over dammen». Bysten av Sneath er laga av Per Palle Storm. I juni 2022 blei opninga av ein nyrenovert Sneath’s Park feira. |
| 3) Eit byggverk frå 1968 framstår som eit ingenmannsland» for dei vegfarande som passerer verket på oversida. Byggverket, som er reisemålet, ligg ikkje langt frå der ho me aldri skal gløyma, som sat på tospente, tunge og langsame lass» og spøta, arbeidde. Byggverket er oppgitt til 27 meter og erstatta eit tilsvarande bygg bygd i stordomstida til området det ligg i. |
| Svar: Juvastøl bru Ifølge skiltinga kan det sjå ut som om Birkelandsvegen byrjar (evt. sluttar) på sørsida av brua og Hellandsbygdvegen på nordsida. Brua ligg i eit slags ingenmannsland mellom dei to vegane. Ho me ikkje skal gløyma er Ingeborg Søndenå, som kjørte malm frå gruvene i Allmannajuvet på tospente, tunge og langsame lass» (Bjørn Ljung/Odd Bjarne Kjellevold si vise Gløym meg aldri»). Brua er 27 meter lang og bygd i 1968. Den erstatta då ei eldre bru, sett opp i 1892-94 – altså medan det var gruvedrift i området. |
| 4) Ny interesse for eit husflidsprodukt» med lange tradisjonar førte i 2012 til at utvalet til butikkjeda som ikkje har konkurranse blei utvida. Ein mektig kar som blei funnen hovudlaus i fjorden i 1303 kom frå ein gard som i dag lagar slike produkt. Han har fått eitt av dei oppkalla etter seg. Eit anna har namn etter ein liten tøypose, ikkje noko eit hanninsekt har. Ein kjend kokk både frå TV og ein viltrestaurant i Hellbilies-land deler namn med garden, som er neste reisemål. Postadressa er ikkje før. |
| Svar: Aga Sider gjorde comeback i polhyllene i 2012. Lagmann» har namn etter riksråd, riddar og Gulatingslagmann Sigurd Brynjulfsson, som kom frå Aga, og som var funnen i fjorden utan hovud i 1303. Ein annan sider heiter Humlepung, som altså er ein liten tøypose som blir nytta til å tilføra humle i øl. Frode Aga driv hallingstuene i Hallingdal. Postadressa er 5776 Nå. |
|
5) I dette, som kan ha vore eit sentrum for regionen heilt frå forhistorisk tid, møttest folk til ting, handel og religiøse føremål. I mellomalderen hadde staden også ein militær funksjon, og materiell blei lagra på loftet i eit lagerbygg» som framleis står og som er eitt av landets eldste i sitt slag. Bygget delte status med tilsvarande i Fana, Voss og Hamre i Kvinnherad. Staden deler namn med bedrifta som for snart 100 år sidan slo seg ned på eit hjørne der to kongar møtest og som ønsker å gi kundane ein betre kvardag. Eit statleg føretak frå 1773 held til her og mange av dei yngste liker å reisa til denne staden og besøka reven om sommaren. |
| Svar: Kinsarvik Var sannsynlegvis opplagsplass for leidangsskip, og mast og segl blei oppbevara i Kinsarvik steinkyrkje, bygd midt på 1100-talet. Denne var ei av fire fjordungskyrkjer» i Hordaland. Kinsarvik Helsekost, på hjørnet mellom Haakonsgaten og Olav Kyrres gate i Bergen. Her ligg Mikkelparken, eit ynda feriemål for dei små. |
| 6) Herfrå kom han dei kalla Elvakongen, han som kunne rima og som var av ein slags adel i rett nedadstigande line i minst fjorten slektsledd. Noko her blir fjernstyrt frå Sauda og den minste eigaren har òg aksjar i selskapet som i 1960 bygde Nord-Europas største i sitt slag. Norges sjette største ligg ikkje langt unna. |
| Svar: Ulvik/Sima/Eidfjord Elvakongen heitte Olav Sima, frå garden Sima, og var Hardanger-adel i nedadstigande line i minst fjorten slektsledd (Due og drone, Kjartan Fløgstad). Sima kraftverk blir styrt av Statkraft i Sauda. Sunnhordland kraftlag eig ein del av Sima kraft, dette selskapet eig også ein del av Saudefaldene (som bygde Slettedalsdammen, Nord-Europas høgaste betongkvelvdam, som stod ferdig i 1960). Hardangerjøkulen, fastlandsnorges sjette største isbre, ligg aust for Simadalen.(Her legg oppgåvesmeden seg langflat; dette er eit godt eksempel på at det ikkje alltid er så smart å lena seg på oppdikta folk og stader, sidan forfattaren lett kan dikta opp ein ny stad med trekk frå fleire andre. Sensor» er derfor litt romsleg i bedømminga av innkomne svar på denne oppgåva) |
| 7) Neste stoppestad var i 50 år endestasjon for ei samferdselsåre som var det første i sitt slag i Norge. Staden ligg i eit område som inntil nyleg var sjølvstyrt og som var ein av fire som nytta ei spesiell nemning. Eit instrument med tilknyting til regionen stod på skilta. Store livshendingar her er ofte knytt til året boka om Lemuel G. kom ut. |
| Svar: Granvin Var endestasjon for Granvinbana/Hardangerbana (nedlagt 1988) som var den første i Norge som blei opna elektrifisert. Granvin var eigen kommune frå 1891 til 2020 og nytta som ein av fire nemninga herad». Kommunevåpenet viste ei gul hardingfele på grøn bakgrunn. Store livshendingar heng ofte saman med Granvin kyrkje frå 1726, same året som Gullivers reise» (Lemuel Gulliver) kom ut. |
| 8) Steinar og Kåre budde ikkje her, trass namnet til serien. Me skal til ein stad som fekk øydeleggande besøk i april 1940. Her blir ein som er nemnd både i bibelen og koranen heidra, han med skålvekta på den gamle kalenderen. Hit ville Ove Thue reisa, med eit transportmiddel som blei tilgjengeleg frå 1883. Han som tvang nordmenn til å skifta meining skal ha vore her og reist eit minnesmerke og mange herfrå har sanka olympisk heider og ære. |
| Svar: Vossevangen (Voss). Vangsgutane (som heiter Steinar og Kåre) var ikkje herfrå. Voss blei bomba 23. og 24. april 1940. Vangskyrkja frå 1270-talet er vigd til St. Mikael, Mikkelsmess 29. september er merkt med skålvekt på primstaven. Ove Thue song ta toget til Vossevangen» i songen Svigermor på Voss», Vossabanen blei opna i 1883. Olav den heilage skal etter tradisjonen ha reist Olavskorset på Vossevangen i 1023. Mange vossingar har tatt OL-medaljar, særleg med ski på beina. |
|
9) Frå denne staden kom han som let seg verve, og som framleis skodar over heimbygda. Seinare var han den første skandinaviskfødde til å bli valt inn i ein posisjon i nasjonalforsamlinga og som sette merke sitt på ei lov som hjelper nokon som slit økonomisk. Staden har produksjonsanlegg for mat i tråd med tradisjonar i området. I 1923 gjekk det gale, men noko frå 1851 blei berga. Sjølvstendet frå 1885 var over i 1964. Staden deler namn med eit fartøy frå selskapet som først fekk smaka italiensk torpedo. |
| Svar: Evanger Knute Nelson frå Evanger let seg verve til den amerikanske borgarkrigen. Han blei seinare, som første skandinaviskfødde, valt inn i det amerikanske senatet. Minnesmerke over Nelson står på Evanger. Nelsons konkurslov. Evanger pølsefabrikk driv salting, røyking og speking av kjøt. Tettstaden brann i 1923, men kyrkja blei redda. Evanger var eigen kommune frå 1885 til 1964. Rederiet Westfal Larsens Orkanger» blei torpedert av italiensk ubåt 13. juni 1940. I 1955 fekk rederiet bygd skipet Evanger». |
|
10) Ho som ville fanga Pikachu etter Harald R sin tale ferierer på denne staden. Her veks slike som ein kan få når ein slår seg og nokon her dreiv same aktivitet som i eit område aust for Sauda – om lag på same tid. Her er påvist og drive utvinning av nr. 79 og nyleg var danskar her på skattejakt» |
| Svar: Varaldsøy Erna Solberg blei ferska medan ho spelte Pokemon Go under trontaledebatten i 2016. Ho ferierer på ei hytte på denne øya. Her veks blåveis vilt. På slutten av 1800-talet var det gruvedrift her, og det blei tidleg på 1900-talet drive utvinning av gull, som er nummer 79 i det periodiske systemet. Eit dansk selskap var for nokre år sidan på Varaldsøy for å finna meir gull. |
| 11) Han som song duett med vêrdama og som har noko lyseblått å sitta på kjem opprinneleg frå det neste reisemålet. Det gjer også talentet som imponerte ein heil nasjon for 15 år sidan. Tettstaden me skal til er den største i kommunen og blir ofte nemnt saman med Sauda i samanheng med næringsliv. Same år som talentet vann, opna ei ny ferdselsåre like sør for reisemålet. |
|
Svar: Husnes Artisten Matti Røssland, som også syng om Lyseblå hagestolar», frå Husnes, song duett med Elin Tvedt på Stjålen Båt». Det gjer også Erlend Bratland, som vann Norske Talenter i 2008. Husnes er, til liks med Sauda, ein industristad. Halsnøytunnelen opna i 2008. |
| 12) Festspeldiktaren som debuterte med noko gult for 60 år sidan og som fekk ein heiderspris for åtte år sidan, kjem frå reisas neste stoppestad. Hit måtte han som song duett i oppgåve 11 skunda seg, ifølge han sjølv, viss han skulle nå fram. Og han som kunne gassisk og er mest kjent for å ha laga noko atonalt og polyfont, busette seg her. |
| Svar: Valevåg Forfattaren Einar Økland, som debuterte i 1963 med diktsamlinga Ein gul dag», er herfrå. Han fekk Brageprisen i 2008. Matti Røssland: Ska vi finna oss ei så får vi raska på, for snart går ferja i fra Valevåg», frå Tøffe Tider». Komponisten Fartein Valen flytta til Valevåg i 1916. |
| 13) Han som skreiv om glede, livslyst og den store kjærleiken, den han fann i Danmark, bur her. Her kjøpte han ein gard saman med henne han skreiv for å minnast, ho som gjekk bort. Han hadde i viktig rolle i ein annan kommune frå februar 2020 til han gjekk av i fjor. Eit knutepunkt i nærleiken blei mindre travelt då eit slags triangel stod ferdig i 2001. Ved knutepunktet står eit minne om ein av dei 112. |
| Svar: Bjoa Knut Arve Omdal skreiv Å berøre stjerner» og Blomsterhavet», mellom anna for å minnast kona Susanne, som døydde av kreft i 2016. Omdal var kommuneoverlege i Sauda under pandemien. Ferjeleiet ved Utbjoa fekk mindre aktivitet etter at fastlandssambandet til Stord, Trekantsambandet, blei opna. På Utbjoa står eit bauta til minne om eidsvollmannen Torbjørn Gunnarson Sandvik. |
| 14 Ein Robert var mellom dei første til å nytta seg av ei nyvinning, som stod klar same året som Gunnar Knudsen oppnådde eit verv for første gong og Bergens stoltheit blei skipa. Anlegget gjorde det lettare å forsera ein flaskehals og er i dag den einaste av noko i sitt slag, med unntak av eit kulturminne litt lenger nord på Vestlandet. Reisa går til staden der dette ligg. |
| Svar: Skjoldastraumen DS Robert var eitt av dei første skipa som gjekk gjennom slusene under den offisielle opninga 14. november 1908. Gunnar Knudsen blei statsminister for første gong og Sportsklubben Brann blei skipa dette året. Slusene er den einaste saltvasslusa i drift i Norge, men Lindås Sluser blei gjenopna som kulturminne i 2013. |
| 15) Han som kom med bodskap frå mor til farbror Selmer om den nye tida som var i emning, sprang til ein stad som minner svært mykje om nest siste stoppestad. På vegen dit hoppa han over steinane i Ganskebekk og sprang forbi den store steinen der ho som hadde han på søndagsskulen ein gong såg Faen sjølv. Og han for forbi Jentefleidn. Står det. Og han som skreiv fekk internasjonal anerkjenning. |
| Svar: Tengdal Ferda opp mot noko som liknar veldig på Tengdal er skildra i innleiinga av Dalen Portland», romanen Kjartan Fløgstad fekk Nordisk Råds litteraturpris for i 1978. |
| 16) Han som måtte gi tapt for amerikanaren som tok gull både sommar og vinter, hadde sitt virke her, i det som ein gong var fullverdig og det beste i Rogaland, utanum Stavanger». Seinare drog han til Rosshavet. Staden har merke etter han som var den første, men som takka for seg same året som anlegget stod ferdig og lutlaget starta si verksemd. |
| Svar: Sauda sjukehus Boksaren Sverre Sørsdal tapte boksefinalen i lett tungvekt i OL i Antwerpen i 2020 mot amerikanaren Eddie Egan, som i 1932 blei OL-meister i firarbob. Sørsdal var lege ved Sauda sjukehus i nokre år mot slutten av 1920-talet. Sjukehuset har også namnet Dr. Johan Trumpys minde». Trumpy var den første legen ved det provisoriske sjukehuset i Wergelandsveien. Han døydde av lungebrann i 1926, same år som sjukehuset opna og LL (Lutlaget) Ryfylke gav ut si første avis. |
18 innsendarar hadde funne alle reisemåla; vinnarane ser du her:
